Şanlıurfa'daki Camiler

Cami, 1211 yılında Eyyubiler tarafından inşa edilmiştir. 1810 yılında harap bir durumda olan camiye temelden başlanarak büyük değişiklikler yapılmıştır. Halk arasında "Döşeme Camii" ve "Makam Camii" olarakta adlandırılan bu camiden Evliya Çelebi, Seyahatnamesinde "İbrahim Halil Tekkesi" olarak bahseder.


Şehir merkezindeki camilerin en eskilerindendir. "Kızıl Kilise" olarak ta bilinen eski bir kilisenin yerine inşa edilmiştir. Bu eski kilisenin avlu duvarları, bazı sütunları ve sütun başlıkları ile minare olarak kullanılan çan kulesi halen ayaktadır.


Akarbaşı mevkiindeki bu camii XV. yüzyılın sonuna doğru Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan Bey tarafından yaptırılmıştır ve onun ismini taşımaktadır.


Halil-ür Rahman Gölü'nün kuzeyinde Vali Fuat Caddesi (Büyükyol-Yeniyol) üzerinde yer alan eski bir Ermeni Kilisesi iken, mihrap üzerindeki kitabeye göre 1956 yılında camiye çevrilmiştir. Kaynaklara göre Hıristiyanlık açısından büyük önem taşıyan ve Van bölgesindeki Varak Manastırında bulunan “Varak Haçı” 1092 de Urfa’ya getirilerek Bu kiliseye (Aziz Havariyun Kilisesi) konulmuştur.


Haşimiye Meydanı'nın doğusunda yer alır. Osmanlı döneminde Mevlevi Tarikatına bağlı olanların zikir yeri olması dolayısıyla bu adı almıştır. Kapısının üzerinde "Mevlevi Sikkesi" bulunan mescittir. Şecerelerden anlaşıldığına göre, Mevlevihane'nin 500 yıllık bir tarihi vardır. Bu tarihi mekân Vakıflar Genel Müdürlüğü'nce hazırlanan bir proje dâhilinde son dönemlerde restore edilmiştir.


Şanlıurfa ili Harran ilçesine 20 km. uzaklıktaki Cabir El Ensar (Yardımcı) Köyü’nde Cabir Bin Abdullah (Cabir El Ensari) Camisi ve yanında da Türbesi bulunmaktadır. Cabir El Ensar 607 yılında Mekke’de doğmuş, 697’de de Medine’de ölmüştür.


Halil-ür Rahman Gölü(Balıklıgöl)'nün kuzey kenarında bulunan cami, 1717(Hicri.1129) yılında Rakka Valisi Rıdvan Ahmet Paşa tarafından yaptırılmıştır. Plan olarak mihraba paralel dikdörtgen yapılı olan cami, üç kubbeli olarak inşa edilmiştir.


Şanlıurfa ili Harran ilçesine 3 km. uzaklıktaki İmam Bakır Köyü’nde bulunan cami ve yanındaki türbe’nin kimin tarafından yapıldığı bilinmemektedir. Kaynaklardan öğrenildiğine göre cami ve yanındaki türbe 12 İmam’dan beşincisi olan Ebu Cafer İmam Muhammed Bakır’a atfedilmiştir.


Nimetullah Mahallesindeki Ellisekiz Meydanı’nda bulunmaktır. Ana ibadet mekânı girişteki kapı Klasik Osmanlı Portalleri tazındadır.


Bu caminin yerinde 457 yılında yaptırılan Aziz Youhanna (Vaftizci Yahya) Kilisesi bulunuyordu. Selahattin Eyyubi döneminde kısa bir süre cami olarak kullanılmıştır.


Harran Höyüğünün doğu eteğinde bulunan cami çeşitli kaynaklarda Cami el-Firdevs, Cuma Camisi ismiyle geçmektedir. Anadolu’nun ilk anıtsal ve avlulu, şadırvanlı camilerinden olmasının yanı sıra zengin taş işçiliği ile tanınmıştır.

Harita Üzerinde Şanlıurfa'daki Camiler