Şanlıurfa'daki Konaklar

Arabizade Reşit Efendi evi olarak ta bilinen bu ev Pınarbaşı Mahallesi Köleler sokaktadır. Bu eve bir tetirbe (Çıkmaz Sokak) sonundaki kapıdan girilir kapısı geleneksel Urfa evlerinin birçoğunda olduğu gibi çift çenetlidir. (Çift kanatlı) kapı üzerindeki madalyon şeklindeki kitabede yer alan H 1192 (M1778 tarihi) büyük olasılıkla evin yapılış tarihidir.


İki katlı olarak yapılmış olan bina, ilk katta 10, ikinci katta ise 4 oda olmak üzere toplam 14 odalıdır. Birecik barajı suları altında kalacağından dolayı Harran üniversitesi tarafından, taşları numaralandırılarak yapılmakta olan Osman Bey Kampüsü’ne taşınmış ve aslına uygun olarak inşa edilmiştir.


Devlet Hastanesi yakınındadır. 1903 tarihinde inşa edilmiştir. Avrupai tarzda konak mimarisi ile geleneksel tarzda Urfa evi mimarisinin kaynaştığı bir özelliğe sahip olan ve oldukça geniş bir alana yayılan konak, haremlik ve selamlık bölümlerindeki düzgün kesme taş yapılardan meydana gelmiştir. Urfa Kurtuluş Savaşı'nda Fransız işgaline uğramıştır.


Kurtuluş Mahallesi, Tarakçılar Sokak No.1'de yer alan ev, Urfa'nın konut mimarisi değerlerini tamamıyla içeren ender örneklerden biridir. Kapı üzerindeki kitabede hicri 1284 (miladi 1867) tarihi vardır.


Balıklıgöl civarında bulunan ve kesin inşa tarihi bilinmeyen bu ev 1993 yılında Harran Üniversitesi tarafından satın alınarak restore edilmiştir. Restorasyon çalışmaları 3 yılda tamamlanmıştır. Akçarlar evi 12 ekim 2001 tarihinde “Harran üniversitesi Kültür Evi” olarak turizmin hizmetine sunulmuştur.


Divan yolu postane bitişiğindedir. Selamlık kapısı üzerindeki kitabeden 1888 tarihinde inşa edildiği anlaşılmaktadır. 1979 yılında Kültür Bakanlığınca kamulaştırılarak restore edilip 1998 yılında Devlet Güzel Sanatlar Galerisi olarak hizmete açılmıştır. Şanlıurfa’da kamulaştırılan ilk yapıdır. Düzgün kesme taşlardan yapılmış olup haremlik ve selamlık bölümü geleneksel Urfa evlerinin en güzel örneklerindendir.


Yusufpaşa Mahallesi İrfaniye Sokaktaki Osmanlı dönemine ait bu yapının sadece haremlik bölümü Urfa evlerinin güzel örneklerindendir. 1999 yılında restore edilerek otel-restoran fonksiyonu verilen yapının tonozlarına restorasyon sırasında renkli kalem işleri işlenmiştir. Düzgün kesme taşlardan yapılmıştır.


Şanlıurfa merkezinde, Vali Fuat Caddesi (Büyükyol-Yeniyol)'nin, Halil-ür Rahman Gölü'ne yakın kesiminde, Selahaddin-i Eyyubi Camii'nin karşısındadır. Küçük Hacı Mustafa Hacıkâmiloğlu Konağı olarak da bilinen bu konak, emekli valilerden Cemal Mirkelamoğlu'nun varisleri temsilen sağladığı maddi ve manevi destek sonucunda Şanlıurfa Valiliğince İl Özel İdâresi adına 1991 yılında satın alınarak restore edilmiştir.


Hasan Padişah Camii karşısında, Otel Edessa'nın bitişiğindedir. 1993 yılında ŞURKAV tarafından satın alınan Mehmet Bağmancı Evi, bunun batısına bitişik küçük bir ev ve bunların kuzeyinde yer alan Malatyalı Halil Evi restore edilerek birleştirilmiştir. ŞURKAV Kültür Merkezi fonksiyonu verilen her üç ev, 20 Ekim 1994 tarihinde hizmete açılmıştır. 1996 yılındaki yenileme sırasında mutfak bozularak Malatyalı Halil evine eyvan şeklinde bir geçiş sağlanmış ve iki ev birleştirilmiştir.

Harita Üzerinde Şanlıurfa'daki Konaklar