İstanbul'daki Hanlar

Nurosmaniye Camii yakınındadır. Vakıf kayıtlarına göre, 18. yüzyılda Damat İbrahim Paşa yaptırmıştır. Düzgün dikdörtgen planlı, bir avluludur. Taş ve tuğla işçiliğindeki üstünlük, yüzlerdeki çıkma konsollar yapıya zengin bir görünüm kazandırmıştır. Özgün biçimini koruyabilmiş yapılardandır.


Beyazıt-Aksaray yolu üstündedir. Seyyid Hasan Paşa 1740’ta Mimar Mustafa Çelebi’ye yaptırmıştır. İki katlı, tek avlulu yapı, kentteki az sayıda konuk hanlarından biridir. Kalıntılardan giriş yanlarındaki Rokoko çeşme ve sütunların mermerden olduğu sanılmaktadır. Bu özelliğiyle İstanbul’un öbür hanlarından ayrılmaktadır.


Galata’dadır. Mimarisi ve yapım tekniğiyle İstanbul hanlarından ayrılmaktadır. Bir Ceneviz yapısının ticaret hanına dönüştürüldüğü sanılmaktadır. Avlusuz, iki katlı bir yapıdır.


Yeni Cami’yle Küçükpazar arasındadır. İstanbul hanlarında görülen yapımı biçimi yanında, Bizans yapı tekniği gösteren tek örnektir. Yapım tarihi ve mimarı bilinmemektedir. Mimari üslubuyla 16. yüzyıla tarihlendirilmektedir. Tek avlulu, iki katlı ticaret hanları planında, özgünlüğünü koruyabilmiş bir yapıdır.


Eminönü, Rüstem Paşa Mahallesi’ndedir. Rüstem Paşa, 1556’da Mimar Sinan’a yaptırmıştır. Mahkeme yapısı olup, daha sonra han olarak kullanılmaya başlanmıştır. U biçimi planlı, avluludur. Taş ve tuğla örgü düzeninde, revaklı iki katlı bir yapıdır. 16. yüzyılın külliye hanları dışında kalan örnekleri arasında Büyük Çorapçı Hanı (Mahmutpaşa), Kurşunlu Hanı (Galata), Leblebici Hanı (Eminönü) sayılabilir.


Çakmakçılar Yokuşu’nda, Tarakçılar Sokağı karşısındadır. Yazıtsızdır, kaynaklarda 17. yüzyıl yapısı olduğu, IV. Murat’ın annesi Kösem Sultan’ın yaptırdığı bilinmektedir. İki katlı, üç avlulu planıyla han mimarisinin gelişimini belgeleyen önemli bir yapıdır. Önemli bir bölümü yıkık haldedir. 17. yüzyıl han mimarisinin öbür örnekleri arasında Vezir Hanı (Çemberlitaş), Yelkenciler Hanı (Galata), Kızıl Han (Eminönü) sayılabilir.


Küçükpazar’dadır. Yazıtsızdır, mimarı bilinmemektedir. Kaynaklarda 18. yüzyılda Çorlulu Ali Paşa’nın yaptırdığı bildirilmektedir. İki katlı, tek avlulu hanlar planında, duvarları kesme taş ve tuğla karışımı bir yapıdır. Ayrıca, Ali Paşa adıyla iki han da Kapalı Çarşı’da bulunmaktadır.


Çakmakçılar Yokuşu’nda, Çarkçılar ve Sandalyeciler arasında yer almaktadır. Kaynaklardan, III. Mustafa döneminde 1764’te yaptırıldığı anlaşılmaktadır. Dış yüzeyde ilk kat kesme taş, üst iki kat ise taş ve tuğla örgü düzenindedir. Uzun dikdörtgen planında, iki avlulu, üç katlı bir yapıdır. Yalın, özgünlüğünü koruyabilmiş bir yapıdır.


Kapalı Çarşı’da yer almaktadır. Yazıtsızdır ve mimarı bilinmemektedir. Yapıda tuğla ve taş işçiliğinin çok geliştiği görülmektedir. Özellikle revak kemerleri ve kubbelerdeki tuğla işçiliği ilginçtir. Mimari özellikleriyle 18. yüzyıla tarihlendirilmiştir.

Harita Üzerinde İstanbul'daki Hanlar