Edessa Mozaikleri

Urfa, M. Ö.304 yılında Seleukoslar tarafından Yunan şehir sistemine göre eski bir yerleşimin kalıntıları üzerine yeniden kurulmuştur ve Edessa adı verilmiştir.
M. Ö.132 yılında bölgede egemen olan Süryâniler, Urfa'da Edessa Krallığı'nı kurarak böl¬gemizin hâkimi olmuşlardır.376 yıl süren bu yerel krallık, Urfa tarihi açısından büyük bir öneme sahiptir. Çok aktif bir tarih, sanat ve kültür birikimine sahip bu dönemin, bırakmış olduğu kültür ve medeniyet kalıntıları hakkında günümüze kadar bilimsel çalışmalar yapıla gelmiştir. Bu döneme ait kültür kalıntılarından en önemlisi çok renkli ve yerel bir üslûpla yapılan mozaiklerdir. Urfa'da şimdiye kadar 100 den fazla mozaik keşfedilmiş, ancak bunun az bir kısmı kayıtlara geçebilmiştir. Bunlardan bir kısmı bazı meraklı kişilerin koleksiyonlarını süslerken birkaç tanesi de Urfa ve İstanbul'daki müzelerde muhafaza edilmektedir. Maalesef bu çok kıymetli eserler, yeterince korunamadığından ya gecekondular altında kalmış veya tahrip edilerek günümüze ulaşmamıştır
Bu mozaiklerin çoğu bugün Yakubiye Mahallesi denilen alanda bulunmuştur. Bu tepe o dönemlerde "Şelama oğlu Abgar Mezarlığı" idi. Edessa Krallığı (M. Ö.132-M. S.244) ve Roma dö¬neminde, bu mezarlığa zengin ve soylu ailelerden ölenler gömülüyor ve genellikle mezar odasının tabanına ölenleri ve yakınlarını gösterir çok renkli ve muhteşem mozaikler yapılıyordu. Bu mozaiklerde bazen krallar da sadece portreleriyle (Örneğin Abgar Mozaiği) anılıyordu. Bu dönemde Urfa'da birçok mozaik sanatçısının bulunduğu tahmin edilmektedir.