Van Müzesi

1930’lu yıllarda Van’da görev yapan Milli Eğitim Müdürü Mustafa Noyan tarafından taşınabilir kültür varlıkları Van merkezinde toplanmaya başlanmıştır.1932 yılında yapılan bir depo binası Van müzesinin ilk temelini oluşturmuştur. Öncelikle bölgede çok sayıda bulunan Urartu çivi yazılı zafer stelleri ile Akkoyunlu ve Karakoyunlulara ait koç ve koyun şeklindeki mezar taşları bulundukları yerlerden toplanarak bu depo binasına nakledilmiştir.

Satın alma ya da arkeolojik kazılar sonucunda ortaya çıkarılan eserlerin daha iyi korunup teşhir edilmesi için 1972 yılında Van Müzesi kurulmuştur.

Müze bahçesinde yer alan taş eserler bölümü, müzenin zemin katında yer alan 18, 30x7, 20 m. ölçülerindeki arkeolojik eserler salonu ve içi avludan oluşmaktadır. Müze bahçesinde Urartu dönemine ait çivi yazılı zafer stelleri, kitabeler ve Tanrı Teişeba kabartması, Akkoyunlu ve Karakoyunlular dönemine ait koç ve koyun şeklindeki mezar taşları yanında Selçuklular dönemine ait mezar taşlarından oluşan zengin bir taş eserler koleksiyonu sergilenmektedir.

Arkeolojik eserler salonunda prehistorik dönemden Urartu dönemi sonuna kadar olan eserler kronolojik bir sırayla teşhir edilmektedir. Tilkitepe ve Kızdamı yerleşmelerinden elde edilen obsidyen ve kemik aletlerden oluşan prehistorik buluntular, M. Ö.3. bine ait aletler ve seramikler ile M. Ö.2. bine ait boya bezemeli seramik örneklerinin yer aldığı bu salonda asıl önemli grubu Urartu dönemi eserleri oluşturmaktadır. Karagündüz nekropol kazısına ait mezar buluntuları, Çavuştepe, Toprakkale, Van Kalesi, Anzaf Kaleleri ve Ayanis Kalesi kazılarında ortaya çıkarılmış olan pişmiş topraktan çanak ve çömlekler, bronzdan miğferler, kılıçlar, kemerler, mutfak kapları ile duvar mozaikleri gibi buluntular yanında satın alma yoluyla müzeye kazandırılmış olan diğer eserler Urartu döneminin ihtişamını gözler önüne sermektedir.

Taş eserler salonu olarak adlandırılan iç avluda ise Neolitik döneme ait Tirişin Yaylası kaya resimleri, Urartu dönemine ait çivi yazılı kitabeler ve Gevaş Selçuklu Türk Mezarlığı’ndan getirilen taş sandukalar sergilenmektedir.

Etnografik eserler salonunda Van-Hakkâri yöresine özgü kilimlerin oluşturduğu eşsiz bir dokuma eserler koleksiyonu, Van yapımı gümüş kemerler, bilezikler, tepelikler, küpeler, gerdanlıklar ile tütün tabakaları, değişik malzemelerden tespih ve ağızlıklar ile bronzdan mutfak kapları teşhir edilmektedir. Değişik tarihlere ait el yazması Kuran-ı Kerim’ler ve edebi eserlerin yer aldığı etnografik eserler salonunun bir bölümünde, Van’ın otantik yapısını gözler önüne seren Şark Köşesi de ziyaretçilerin beğenilerine sunulmuştur.

Ermeni Katliamı Seksiyonu’nda ise, 1915 yılında Ermeni çeteleri desteğinde Van’ı işgal eden Rus kuvvetlerinin gerçekleştirdikleri katliamlarda şehit edilen Türklere ait iskeletler ve katliamlar ile ilgili buluntular yer almaktadır.