Pervaneoğulları Beyliği

Sinop, 1214'te Trabzon Rum İmparatorluğu'ndan alınmış önemli bir deniz üssü ve ticaret iskelesi idi. Anadolu Selçukluları'nın iç karışıklıkları sırasında Trabzon Rum İmparatoru tarafından geri alınmış ve kendi topraklarına dahil edilmiştir (1259). Pervâne, İlhanlı hükümdarı Abaka Han'dan izin alarak Sinop'u ele geçirmek için faaliyete girişti. Yaklaşık bir yıl karadan denizden kusattigi sehri 1266'da zaptetti. Böylece Selçuklular'in Karadeniz'deki ticaret kapısı olan Sinop, Muineddin Süleyman'a ikta olarak verilmiş ve yine onun isteği üzerine kendisine temlik edilmiştir.

Sinop'un fethi ve Pervane'ye temlik edilmesi, Sultan Rükneddin Kılıç Arslan ile onun arasının açılmasına sebep oldu. 1266'da Selçuklu sultaninin Pervane'nin Moğollar tarafından tahrikiyle öldürülmesinden sonra, Selçuklu Devleti'nin idaresinde Pervane'ye ortak kalmadı. Selçuklu Devleti'nde nâibu's-sultan olan Pervâne, devamlı bir şekilde merkezde bulunduğundan bizzat Sinop'ta ikamet edememekteydi. Bu sebeple oğlu Muinüddin Mehmed'i malikanesi olan Sinop'a gönderdi. Pervane Süleyman, 1277'de İlhanlı hükümdarı Abaka Han tarafından öldürülünce oğlu Mehmed istiklâlini ilan ederek Sinop'ta Pervaneoğulları adi ile kısa süre devam den beyliği kurmuş oldu. Muinüddin Mehmed yaklaiık yirmi yıl beyliğin idaresini elinde tuttu.

Muinüddin Mehmed, Mogollar ile iyi geçinmek zorunda kaldi ve onlarin verdigi devlet islerinde görev yapti. Bu sirada halki agir vergilerle ezen Mehmet Bey, Mogollar'a karsi bir hareketin hazirliklari içindeyken hastalanarak öldü. Bundan sonra beyligin idaresi Pervane Süleyman'in torunu Mühezzibüddin Mesud tarafindan yürütüldü. Mesud Bey, Mogollar'la iyi iliskilerde bulunarak herhangi bir tehlikenin gelmesini önledi.Ayrica devletin sinirlarini genisleterek Bafra ve Samsun'u ele geçirdi. Mesud Bey, Sinop'ta ticarî koloni bulunduran Cenevizliler tarafindan ticarî bir anlasmazlik sebebiyle ani bir baskinla esir edilerek Ceneviz müstemlekesi olan Kefe'ye götürüldü. Ancak çok agir bir fidye ödemek suretiyle tekrar Sinop'a döndü (1298). Bundan iki sene sonra vefat eden Mesud Bey'in yerine oglu Gazi Çelebi, Sinop emiri oldu (1300). Donanmaya önem veren Gazi Çelebi, önce Trabzon Rum Imparatoru ile anlasarak Kirim ve Kefe taraflarina sefer düzenledi ve bir Ceneviz donanmasini Kefe yakinlarinda maglup etti (1313). Daha sonra da Trabzon'a karsi hücuma geçti (1319). Cenevizliler'in 1322'de Sinop'a karsi giristikleri saldiriyi basariyla püskürttü. Gazi Çelebi'nin erkek evladi olmadigi için Kastamonu beyi olan Candaroglu Süleyman Pasa'nin hakimiyetini tanidi. 1322'de vefati üzerine bir ara kizi Sinop'ta beylik etmis ve bu sebeple Sinop'a Hatuneli adi da verilmistir. Daha sonra Candaroglu Süleyman Pasa tarafindan ilhak edildi. Böylece Pervaneogullari Beyligi, Candarogullari Beyligi'nin topraklarina katildi.Sinop'ta Pervane Süeyman tarafindan 666 (1267-1268)da yaptirilan Ulu Cami en önemli mabedler arasindadir. Yine Pervane Süleyman Medresesi ve Pervane türbesi, Pervaneogullari Beyligi devrinden kalma mimarî eserlerdir.